سه شنبه ۲۵ اردیبهشت ۰۳ ۲۱:۳۵
نمونه پروپوزال بررسی اثربخشی آموزش تاب آوری بر کیفیت زندگی و کاهش رفتارهای پرخطر دانش آموزان

-------
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات<br>دسته بندی : وورد<br>نوع فایل : Word (..docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )<br>تعداد صفحه : 35 صفحه<br><br> قسمتی از متن Word (..docx) :<br><br>مقدمه زندگی موهبتی الهی است که انسان ها در سفری کوتاه در طول عمر خویش از آن بهره مند می گردند. داشتن زندگی با کیفیت مطلوب آرزوی بشر بوده و هست. در طول سالیان متمادی یافتن مفهوم حقیقی زندگی خوب و چگونگی دست یابی به آن، افکار و مطالعات فلاسفه را به خود معطوف داشته است. بر همین اساس از آغاز تاکنون تعاریف گوناگونی از زندگی خوب و کیفیت زندگی از سوی اندیشمندان و محققین ارائه شده است (هانستد ،1999). کیفیت زندگی عبارت است از برداشت افراد از موقعیت شان در زندگی که با توجه به زمینۀ فرهنگ و سیستم ارزشی که در آن زندگی می کنند و در ارتباط با اهداف و انتظارها و استانداردهای فرد می باشد (گویات، فنی و پاتریک ،1993) تعریف سازمان بهداشت جهانی از سلامت به صورت رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی، نه فقط فقدان بیماری و معلولیت باعث گسترش توجه از بیماری به عملکرد و سایر جنبه های مثبت سلامتی شده است ( کاپلان، سادوک ، 2009) کیفیت زندگی را می توان به عنوان یک ابزار عملیاتی برای سنجش سلامتی و رفاه کلی در نظر گرفت و در حال حاضر از آن به عنوان یک شاخص کلیدی که باید به صورت معمول در پژوهش های بهداشتی در نظر گرفته شود، یاد می کنند. همچنین در حال حاضر بحث کیفیت زندگی یکی از نگرانی های عمده سیاست مداران و متخصصان بهداشت عمومی بوده و به عنوان شاخصی برای اندازه گیری وضعیت سلامت در تحقیق های بهداشت عمومی و پزشکی شناخته شده و به کار می رود (گیل، فینستین ،2003). فریش معتقد است که مطالعه بهزیستی افراد و جوامع و ارتقاء آن بزرگترین چالش علمی بشر بعد از افزایش و پیشرفت در زمینه تکنولوژی، پزشکی و ثروت است (فریش 2006، به نقل از قاسمی، کج باف و ربیعی،1390). به همین دلیل درمان های امروزی باید متمرکز بر اصلاح و تغییر کیفیت زندگی و گسترش توانمندی ها و ایجاد رضایت از زندگی در افراد بخصوص نوجوانان باشد. علاوه بر کیفیت زندگی توجه به رفتارهای پرخطر در نوجوانان ضروری و لازم است. تجربه های شخصی، زیستی و روانشناختی تغییرات گسترده ای را در دوره نوجوانی به وجود می آورند و طی این تغییرات افراد محرک های رفتاری و هیجانی جدید و متفاوتی را برای زندگی بزرگسالی خود کشف می کنند، تغییرات زیستی، روانشناختی و محیطی- اجتماعی که در دوره نوجوانی رخ می دهند، ممکن است باعث درگیر شدن در رفتارهای خودتخریب ساز یا مضر برای سلامتی شوند، همین رفتارها تاثیر درازمدتی در سلامتی دارند باعث افزایش خطر مرگ و میر زودهنگام می شوند و دارای عواقب روانشناختی و اجتماعی هستند (گونزالس و فیلد ، 1994). الگوهای رفتاری مهم که می توانند بر سراسر زندگی فرد تاثیر بگذارند، مانند مصرف مواد و الگوهای رفتار نادرست جنسی از این دوره آغاز می شوند (جانپابلو و استفان ،2004). در نوجوانی فرد جایگاه خویش را در خانواده، دوستان و جامعه تعیین می کند. عوامل اجتماعی، خانوادگی و اقتصادی نقش مهمی در سوگیری رفتاری افراد به عهده دارند. اغلب نوجوانان با خانواده، جامعه و بستگان دچار چالش هستند و ممکن است فشار این مشکلات نوجوان را در مرحله تصمیم گیری به سمت رفتارهای پرخطر بکشاند. جامعه امروز، نوجوانان و خانواده را با نیازهای فراوانی رو به رو می کند. در دوره نوجوانی افراد تجربه آموزی نموده و از این رو با خطرهای گوناگونی رو به رو می شوند. در این مرحله نوجوان از خانواده به سوی جامعه کشیده می شود. و در راستای به دست آوردن جایگاه اجتماعی می کوشد. (باریکانی،1387) تغییرات ناگهانی و گسترده ای که در تمامی جنبه های زندگی نوجوان ایجاد می شود، مرحله ای بحرانی را ایجاد می کند، که طبعاً مشکلات و ناسازگاری هایی را به همراه خواهد داشت، بنابراین با توجه به اهمیت این دوران، شناخت اصولی و علمی این مرحله، برای پیشگیری از نابهنجاریها و مشکلات ناشی از آن از طریق ارائه اطلاعات و آگاهیهای لازم به نوجوانان و کسب مهارت های لازم برای مقابله با مشکلات ناشی از این تغییرات، امری بسیار مهم و حساس تلقی می شود (نوری قاسم آبادی و محمدخانی،1377). 2-1 بیان مساله امروزه دانش آموزان به دلیل نقش مهمی که درآینده اداره ی کشور به عهده خواهند داشت، یکی از قشرهای مهم جامعه به حساب می آیند و اهمیت این نقش در این است که دانش آموزان مدیران اصلی در اداره ی آینده کشور و پیشگامان سایر اقشار جامعه در سیر به سمت کمال و اهداف کشور می باشند. از سوی دیگر بخشی از دانش آموزان در آینده عهده دار آموزش و پرورش نسل های بعد از خود خواهند بود و از این طریق به طور غیر مستقیم در کمال نسل های بعدی جامعه نیز دخالت دارند (آزاد ، 2003). با توجه به این که دانش آموزان از اقشار برگزیده و آینده ساز کشور هستند که مسلماً کیفیت زندگی آنها در یادگیری و موفقیت تحصیلی آنان تاثیرگذار خواهد بود ( اسفندیاری،1999)، بنابراین شناخت عواملی که بتواند کیفیت زندگی این قشر را افزایش دهد مهم تلقی شده و باید مورد رسیدگی قرار بگیرد. یکی از سازه های مهم در حوزه روانشناسی سلامت، تاب آوری است که جایگاه ویژه ای در حوزه های روانشناسی مثبت نگر، روانشناسی خانواده و بهداشت روانی دارد. کانر و دیویدسون (2003) تاب آوری را توانمندی فرد در برقراری تعادل زیستی- روانی در شرایط خطرناک بیان می کنند. آنها تاب آوری را تنها پایداری در برابر شرایط تهدیدکننده قلمداد نمی کنند، بلکه شرکت فعال فرد در محیط را مهم می دانند. امروزه تاب آوری در حوزه های بهداشت روانی و روانشناسی تحول، جایگاه ویژه ای برای خود کسب کرده است و بیشتر از دو دهه است که به عنوان یک سازه مهم در تئوری ها و پژوهش های بهزیستی مطرح است ( آبراهام وگریف کارلا ،2008). کامپفر (1996) معتقد است که تاب آوری نقش مهمی در بازگشت به تعادل اولیه یا رسیدن به تعادل سطح بالاتر دارد و از این رو، سازگاری مثبت و موفق را در زندگی فراهم می کند، در عین حال کامپفر به این نکته اشاره می نماید که سازگاری مثبت با زندگی، هم می تواند پیامد تاب آوری به شمار رود و هم به عنوان پیشایند، سطح بالاتری از تاب آوری را سبب شود. وی این مساله را ناشی از پیچیدگی تعریف و نگاه فرایندی به تاب آوری می داند. تاب آوری اشاره بر فرایندی پویا دارد که انسانها در زمان مواجهه با شرایط ناگوار یا ضربه های روحی به صورت رفتار انطباقی مثبت از خود نشان می دهند ( لوتار، چیچتی و بیکر ، 2000). برخی ویژگی ها به صورت بالقوه در افراد به ودیعه گذاشته شده است. اما ظهور و اعتلای آنها مستلزم شناخت دقیق تر، پرورش و بکارگیری است. تاب آوری به قابلیت تطابق انسان در مواجهه با بلایا یا فشارهای جانکاه، غلبه یافتن و حتی تقویت شدن بوسیله آن تجارب اطلاق می شود. این خصیصه با توانایی درونی شخص و مهارت های اجتماعی و تعامل با محیط حمایت می شود، توسعه می یابد و به عنوان یک ویژگی مثبت متبلور می شود ( دینر، لوکاس، شیمک و هلیول ،2009). از نظر ماسن و کوهورنن (2001) افراد می توانند تحت آموزش قرار بگیرند تا ظرفیت تاب آوری خود را به وسیله آموختن برخی مهارتها افزایش دهند و می توان عکس العمل افراد در مقابل استرس، رویدادهای ناخوشایند و دشواریها را تغییر داد، به طوری که بتوانند بر مشکلات منفی محیطی غلبه کنند. با توجه به این که تاب آوری به عنوان یک مفهوم دوبعدی یعنی اهمیت ناگواری و سازگاری مثبت در نظر گرفته می شود، تاب آوری می تواند بر روی کیفیت زندگی و ابعاد آن تاثیرگذار باشد (لوتار ،2006، به نقل از میکاییلی، مختارپورحبشی، میسمی، 1391 ). در دنیای امروز ارتقای کیفیت زندگی از اهمیت زندگی ویژه ای برخوردار است که در واقع منظور از کیفیت زندگی فاصله بین انتظارات و تجربیات افراد از آن می باشد (نصیری، مختاری، مشاف،2003). کیفیت زندگی یک مفهوم ذهنی و چند بعدی است که در سال های اخیر مورد توجه محققان و دانشمندان علوم انسانی قرار گرفته است. در اواسط قرن بیستم، با توسعه ی اقتصادی اجتماعی فرهنگی کشورها و پیشرفت علوم و تکنولوژی، انسانها تدریجاً از رفاه بالاتر برخوردار شدند و خواستار کیفیت زندگی بیشتر شدند. به همین دلیل کیفیت زندگی در قرن بیستم مورد توجه زیادی قرار گرفته است )ربانی خراسانی و کیاپور، 1386). کیفیت زندگی ارزیابی مثبت و منفی فرد از خصوصیات زندگی و نیز میزان رضایت کلی فرد از زندگی خود تعریف شده است (سینتیا، هایندز ،1998). ایسنک (1998) معتقد است که این مفهوم دیدگاه فرد را درباره تفاوت درک شده، بین آنچه باید باشد و آنچه هست نشان می دهد. سه بعد مهم این مفهوم شامل نظر فرد درباره سلامت کلی خود، رضایت از ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی، اقتصادی زندگی و نیز زیرمجموعه های این ابعاد است (گرانت و ریورا ،1998). کیفیت زندگی در حقیقت چکیده ای است از کل اهداف مراقبت های بهداشتی که میزان تاثیر سلامتی بر زندگی فرد را ارزیابی می کند (گوت و هنکلیف ،2003). با توجه به جوان بودن جمعیت ایران، حجم وسیعی از مسائل، دشواریها و چالش های جامعه به مسائل نوجوانان و جوانان اختصاص یافته و مساله سلامت اجتماعی و روانی آنان، از اولویت های اصلی کشور محسوب می شود. در سال های اخیر شیوع رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان و جوانان در ایران به یک مساله اجنماعی تبدیل شده است و نگرانی های عمیقی را در سطوح مختلف مدیریتی، دانشگاهی و عمومی جامعه به وجود آورده است. (محمدی، محمد، فراهانی، علیخوانی، زارعی، تهرانی و همکاران، 2006) رفتارهای پرخطر عبارتند از رفتارهایی که اثرات نامطلوبی بر رشد همه جانبه و سلامتی افراد دارد که می تواند مانع موفقیت ها و رشد گردد، این رفتارها می توانند منجر به صدمات فیزیکی شده و یا رفتارهایی که اثرات منفی فزاینده (مانند سوءمصرف مواد) دارند را شامل گردد. رفتارهای پرخطر می تواند با ایجاد وقفه در رشد یا ایجاد مانع برای تجربیات شاخص گروه همسالان، اثرات نامطلوبی روی افراد برجا گذارد (گازمن ،2007). مفهوم گسترده رفتار پرخطر، سلسله ای از رفتارها را در بر می گیرد که نه تنها برای فرد درگیر در این رفتار و افراد مهم زندگی وی زیان های جدی به بار می آورد، بلکه باعث صدمه غیرعمدی به افراد بی گناه دیگر نیز می شود. رایج ترین رفتارهای پرخطر عبارتند از: مصرف زیاد مشروبات، سوءمصرف مواد، آمیزش جنسی ناایمن (بویر ،2006)، خشونت (حیدری، شوهی زاده، کبیری، فرخ شاد،1390). زنان به میزان زیادی تحت تاثیر رفتارهای پرخطر هستند. بسیاری از این رفتارها مانند سیگارکشیدن، مصرف دارو و خشونت در مردان هم وجود دارد، اما اثر آن روی زنان بیشتر است، زیرا در معرض خطر بیشتری قرار دارند و این رفتارها پیامدهای خاص را روی سلامتی و بهداشت آنان بجا می گذارند ( ساریجینی، رایان، لی و پترسن ،1999). و رفتارهای پرخطری از جمله مصرف زیاد الکل، مصرف غیرقانونی دارو و رفتار جنسی ناایمن می تواند به میزان بالای بیماری و مرگ و میر در میان دانش آموزان منجر شود (ویلسون، جورف ،1995) مطالعات نشان داده اند که اغلب رفتارهای پرخطر از جمله مصرف سیگار، الکل، مواد و رفتارهای جنسی ناایمن در سنین قبل از 18 سالگی آغاز می شوند (مرعشیان، 1390). با عنایت به صدمات و خسارات جبران ناپذیری که هریک از رفتارهای پرخطر به دنبال دارند و از آنجایی که اقدامات تغییر رفتار در سطح فردی و اجتماعی طولانی مدت و پرهزینه است، به نظر می رسد پیشگیری بهترین رویکرد برای کاهش رفتارهای تهدیدکننده سلامت در سطح جامعه می باشد. امروزه یکی از مسائلی که بیش تر به آن توجه می شود، انتقال از دیدگاه های خطرنگر به سمت دیدگاه های تاب آوری است، یعنی به جای تکیه بر عوامل خطر و سعی در تدارک اقدامات لازم با زیر نظر گرفتن افرادپرخطر با تکیه بر عوامل تاب آوری بتوان توان مقابله با مشکلات را در جمعیت پرخطر بالا برد (خداجوادی، آقابخشی، رفیعی، عسگری، بیان معیار و عبدی زرین، 1390) .با توجه به اهمیت قشر دانش آموزان و کیفیت زندگی آنها و شیوع رفتارهای پرخطر در میان آنها و صدمات و خسارات جبران ناپذیر رفتارهای پرخطر و بالا بودن هزینه های زمانی و مالی اقدامات تغییر رفتار در سطح فردی و اجتماعی در این پژوهش سعی می شود با آموزش مولفه های تاب آوری کیفیت زندگی دانش آموزان را بهبود بخشیده و رفتارهای پرخطر را در میان این قشر کاهش دهیم. 3-1 اهمیت و ضرورت پژوهش نوجوانی دوره نسبتاً کوتاه و گذرا در فرایند زندگی انسان است. این دوره برای بسیاری از نوجوانان اغلب تجربه ای فشارزا همراه با سازگاری مجدد است. نوجوانی، به لحاظ تغییرات زیستی- اجتماعی همراه با بلوغ، تغییرات از مدرسه ابتدایی به مدرسه متوسطه و از مدرسه به آموزش های بعدی و محیط شغلی، نگرانی راجع به تعلق و همراهی با فشار همتایان و روابط خانوادگی که اغلب در پس این انتقالات است، دوره ای فشارزا می باشد (استینبرگ ،1993). دورۀ نوجوانی، همچنین زمان مسئولیت های جدید، تغییر الگوهای کنترل بر انتخاب های شخصی و تغییر شبکه های ارتباطی نوجوان است. بنابراین این احتمال وجود دارد که کیفیت زندگی ذهنی با سن نوجوانی کاهش یابد، زیرا نوجوانان سنین بالاتر، در سال های آخر مقطع دبیرستان با فشارهای بیشتر کار مدرسه ای یا با عدم امنیت شغلی و شروع یک حرفه مواجه می شوند. به عنوان شاهدی بر این مدعا، بیش از هر دورۀ سنی دیگر، خلق افسرده، یک نابهنجاری کلیدی در سیر نوجوانی بهنجار بوده (گرینبرگر، چن ،1996)، و در نتیجه، یک عامل تاثیرگذار مهم بر بهزیستی در این مرحله از رشد قلمداد می شود تغییرات هورمونی ناشی از شروع بلوغ نیز با افزایش خلق افسرده در نوجوانی ارتباط دارد (استینبرگ،1993). امروزه با پیدایش و گسترش روانشناسی سلامت و روانشناسی مثبت ، نگرش دربارۀ اختلالات، از چارچوب پزشکی و مدل تک عاملی خارج شده و محققان معتقدند که بهتر است شکل گیری و گسترش اختلال های روانی را به حساب سبک های زندگی معیوب و کیفیت نازل زندگی افراد گذاشت و در درمان باید به دنبال اصلاح و تغییر در کیفیت زندگی و گسترش توانمندیها و ایجاد رضایت از زندگی و بهزیستی در افراد و جوامع بود (سلیگمن، سیکسزنت میهالی ،2000). در این دوره، تغییرات سریع فیزیکی، ذهنی و هیجانی اتفاق می افتد. بسیاری از نوجوانان سیگار کشیدن، خوردن الکل، مصرف ماری جوانا و موارد دیگر را تجربه می کنند، از لحاظ جنسی فعال می شوند و درصد کمتری در دیگر کارهای غیرقانونی درگیر می شوند. در حالی که اخیراً محققان روی جنبه هایی از این فعالیت های نوجوانان متمرکز شده اند، میزان انجام این رفتارها هنوز باعث نگرانی است. برای بسیاری از نوجوانان درگیری با این رفتارها عواقب طولانی مدت کمی دارند اما هزینه آن برای افرادی که به سیگار، الکل یا مواد معتاد می شوند، آنهایی که ناخواسته حامله می شوند یا خود را دارای پرونده قضایی می یابند می تواند خیلی وخیم باشد (اوهینبا و گیتلمن ، 2002). دوره نوجوانی با افزایش احتمال خطر برای شروع مصرف دارو و مواد مخدر همراه است (استنفیلد و *******ستین ،2005). بنابراین این دوره در زمینه ی رفتارهای مخاطره آمیز اهمیت فراوانی دارد. امروزه شیوع رفتارهای پرخطر بخصوص در نوجوانان و جوانان به یکی از مهم ترین و گسترده ترین دل نگرانی های جوامع بشری تبدیل شده و علیرغم فعالیت های سه دهه گذشته رفتارهای مخاطره آمیز در سطح جهان دارای رشد تصاعدی بوده است. در ایران حدود 13 درصد دانش آموزان پایه های سوم راهنمایی تا سوم دبیرستان کشور در معرض خطر مواد مخدر قرار دارند و بر اساس پژوهشی که روی دانش آموزان این پایه ها در سراسر کشور توسط دفتر پیشگیری از آسیب های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش انجام شده، 5 درصد دانش آموزان این پایه ها حداقل یکبار مواد مخدر مصرف کرده اند. 13 درصد آنها در معرض خطر مصرف مواد مواد مخدر و 35 درصد تجربه حداقل یکبار سیگار کشیدن را دارند و 71/8 درصد آنها در معرض خطر و یا آستانه کشیدن سیگار هستند. 12 درصد دانش آموزان حداقل یک بار الکل نوشیده اند و 8/15 درصد آنها نیز در آستانه ارتکاب این رفتار پرخطر هستند (ملک شاهی و مومن نصب،1386)., برای مشاهده توضیحات فایل نمونه پروپوزال بررسی اثربخشی آموزش تاب آوری بر کیفیت زندگی و کاهش رفتارهای پرخطر دانش آموزان اینجا کلیک کنید برای دانلود فایل باکیفیت نمونه پروپوزال بررسی اثربخشی آموزش تاب آوری بر کیفیت زندگی و کاهش رفتارهای پرخطر دانش آموزان روی دکمه زیر کلیک نمائید
- ۸ بازديد
- ۰ نظر